Spis treści
WZW typ B
WZW typu B to Wirusowe zapalenie wątroby typu B – przewlekła choroba wywołana wirusem zapalenia wątroby typu B.
WZW typu B przyczyna
Wirus zapalenia wątroby typu B (ang. Hepatitis B Virus, HBV) to wirus DNA należący do rodziny Hepadnaviridae (rodzaju Orthohepadnavirus). Silną immunogenność tego wirusa (tj. siłę wywoływania odpowiedzi układu odpornościowego) warunkuje obecny na powierzchni jego otoczki antygen powierzchniowy HBsAg. Dotychczas rozpoznano cztery szczepy wirusa WZW typu B, jednak wszystkie wywołują jednakowe objawy kliniczne, a ich sekwencjonowanie jest istotne z punktu widzenia dochodzeń epidemicznych (np. gdy ustalane jest źródło zakażenia).
WZW typu B rozpowszechnienie
Do zakażenia wirusem WZW dochodzi na drodze wertykalnej z matki na dziecko w trakcie porodu. Ponadto istnieje ryzyko zakażenia w wyniku kontaktu z płynami ustrojowymi osoby zakażonej (nosiciela), w przypadku transfuzji krwi od osoby będącej nosicielem, podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych, a także używania zabrudzonych igieł czy sprzętu medycznego, który nie został poddany dezynfekcji.
Z danych WHO wynika, że w 2015 roku na całym świecie 257 mln osób było nosicielami wirusa WZW typu B, natomiast liczba zgonów wynikających z wywołanej wirusem marskości wątroby oraz raka wątrobowokomórkowego przekroczyła 887 tys. Niepokojącymi są natomiast dane dotyczące rozpoznania zakażenia – według WHO zaledwie 10,5 proc. nosicieli, tj. 27 mln pacjentów, było świadomych swojego nosicielstwa, a 4,5 mln chorych poddało się leczeniu.
Pod względem geograficznym najbardziej dotkniętymi regionami są Afryka, Chiny oraz południowo-wschodnia Azja (Tajlandia, Wietnam, Kambodża, Filipiny).
W Polsce co roku notuje się 4-9 nowych przypadków zakażeń i zachorowań na 100 tys. mieszkańców. Na poprawę sytuacji wpłynęły m.in. powszechne szczepienia przeciwko WZW typu B, a także sterylizacja sprzętu stosowanego w ochronie zdrowia oraz kosmetyce. Według danych NIZP-PZH w 2019 roku na terenie Polski odnotowano 46 przypadków ostrego WZW B i 2 814 nowo rozpoznanych przypadków przewlekłego WZW B.
WZW typu B objawy
Okres inkubacji wirusa zapalenia wątroby typu B wynosi średnio 75 dni, ale może też obejmować okres od miesiąca do pół roku. W przypadku zakażenia wirus WZW B może zostać wykryty już w ciągu 30 do 60 dni po wniknięciu do organizmu.
WZW typu B przebieg choroby
W przypadku 50 proc. zakażonych osób nie dochodzi do rozwinięcia klinicznych objawów, a jedynym symptomem choroby/zakażenia jest podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych. W przypadku ostrego przebiegu WZW typu B obserwujemy charakterystyczne objawy dla żółtaczki zakaźnej – złe samopoczucie, brak apetytu, zażółcenie powłok ciała oraz białek oczu, a także ciemne zabarwienie moczu.
Ostry przebieg WZW typu B dotyczy nawet połowy osób zakażonych. Infekcja w wieku dorosłym prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby w mniej niż 5 proc. przypadków, podczas gdy infekcja w okresie niemowlęcym i wczesnym dzieciństwie prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby w około 95 proc. przypadków.
WZW typu B powikłania
Wśród powikłań zakażenia WZW typu B w praktyce klinicznej obserwowano m.in. zapalenie stawów, guzkowe zapalenia tętnic, zapalenie nerek, trombocytopenię (małopłytkowość powiązana z zaburzeniami krzepnięcia) oraz dziecięce grudkowe zapalenie ciągłe skóry kończyn nazywane również zespołem Gianottiego-Crostiego. U 25 proc. zakażonych WZW typu B, u których nie rozwinęły się objawy kliniczne, zakażenie trwające ponad pół roku może prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, a w efekcie marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego.
WZW typu B prewencja
Obok dbania o właściwe warunki sanitarno-higieniczne (w placówkach medycznych i salonach kosmetycznych) zakażenia można uniknąć, eliminując ryzykowne zachowania związane m.in. z aktywnością seksualną.
Skuteczną formą profilaktyki jest szczepienie. Obecnie na rynku dostępne są preparaty monowalentne oraz skojarzone drugiej generacji zawierające oczyszczony główny antygen powierzchniowy wirusa HBV (HBsAg) uzyskiwany metodą rekombinacji genetycznej.