Tężec
Tężec to ciężka, bakteryjna choroba układu nerwowego.
Tężec przyczyna
Choroba wywoływana przez toksynę tężcową produkowaną przez laseczki tężca (Clostridium tetani). Bakterie te bytują w glebie, kurzu, a także w wodzie i do zakażenia u ludzi dochodzi przez uszkodzone powłoki ciała (zranienia, oparzenia bądź zadrapania). W krajach słabo rozwiniętych do zakażenia laseczkami tężca może również dochodzić podczas porodu, w sytuacji kiedy w jego trakcie nie dochowano właściwych warunków sanitarno-higienicznych.
Tężec rozpowszechnienie
Według danych WHO w 2017 roku na całym świecie odnotowano ponad 79 tys. przypadków zachorowania w wyniku zakażenia laseczkami tężca i nieco ponad 38 tys. zgonów. Największy odsetek zakażeń i zgonów w wyniku tężca notuje się w Somalii, Południowym Sudanie (w obu państwach wskaźnik zachorowań przekracza 10 przypadków na 100 tys. mieszkańców), Kenii, Etiopii, Czadzie, Republice Środkowej Afryki, Afganistanie oraz Pakistanie.
W Polsce dzięki wprowadzonemu obowiązkowi szczepień przeciwko tężcowi wśród dzieci i młodzieży choroba ta praktycznie została wyeliminowana. Pojawiające się nowe przypadki dotyczą osób starszych, u których nie realizowano szczepień, lub odstęp czasowy od ostatniego szczepienia był długi.
Tężec objawy
Po wniknięciu bakterii do organizmu człowieka okres inkubacji waha się od 3 do 21 dni. Pojawiające się wraz z rozwojem zakażenia objawy obejmują m.in.: szczękościsk i niemożność otwarcia ust, nagłe i bolesne skurcze mięśni (pleców, brzucha oraz kończyn), drżenie mięśni, drgawki całego ciała, gorączkę, nadmierne pocenie się oraz nagłe zmiany ciśnienia tętniczego połączone z tachykardią. Tężec noworodkowy manifestuje się skurczami mięśni, po których następują problemy z ssaniem pokarmu i nadmiernym płaczem – te objawy zazwyczaj pojawiają się między 3. a 28. dniem życia noworodka.
Tężec przebieg choroby
Pacjent z rozpoznanym zakażeniem wymaga natychmiastowej hospitalizacji i farmakoterapii z wykorzystaniem m.in. ludzkiej immunoglobuliny, szczepienia przeciwko tężcowi, a także antybiotykoterapii.
Tężec prewencja
Jedyną skuteczna formą profilaktyki są szczepienia – obowiązkowe w przypadku dzieci do 19. roku życia oraz przypominające dla osób dorosłych. Dawki przypominające należy podawać co 10 lat. W Polsce szczepionka przeciwko tężcowi podawana jest jako preparat monowalentny (tj. zawiera inaktywowaną, oczyszczoną nieaktywną toksynę tężcową) lub w skojarzeniu jako preparat przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. Ważną informacją jest to, że po przechorowaniu tężca organizm nie nabiera trwałej odporności.