Różyczka

 

Różyczka przyczyna

Choroba wywoływana przez wirusa RNA różyczki z rodzaju Rubivirus. Do transmisji wirusa dochodzi drogą kropelkową. Wirus ten uznawany jest za najczęstszą, zakaźną przyczynę wad wrodzonych u nienarodzonych dzieci. Dane WHO wskazują, że wady te mogą dotyczyć nawet 100 tys. żywych urodzeń na całym świecie. Przed wprowadzeniem powszechnych szczepień przeciwko wirusowi różyczki częstość występowania wrodzonego zespołu różyczki w okresach bez epidemii wynosiła 0,1-0,2 na 1000 żywych urodzeń, podczas gdy w czasie wybuchających epidemii wskaźnik ten wynosił 0,8-4 na 1000 żywych urodzeń. Niestety 30 proc. dzieci obciążonych wrodzonym zespołem różyczki umiera.

Różyczka rozpowszechnienie

Do 2018 roku 81 państw (42 proc.) zostało zweryfikowanych jako kraje, w których udało się dokonać eradykacji wirusa różyczki. Wprowadzone w Polsce obowiązkowe szczepienia przeciwko różyczce sprawiły, że liczba zachorowań systematycznie spada. A pojawiające się przypadki dotyczą w głównej mierze młodych dorosłych, w szczególności mężczyzn. Według danych NIZP-PZH na przestrzeni 2016 i 2019 roku odnotowano spadek liczby przypadków różyczki – z poziomu 1105 do 292. Niestety, odnotowana w 2019 roku w Polsce liczba zachorowań na różyczkę stanowiła 75 proc. wszystkich przypadków zgłoszonych na terenie UE.

Różyczka objawy 

Inkubacja choroby trwa od 14 do 21 dni od zakażenia wirusem. Pierwsze objawy obejmują zaczerwienienie błon śluzowych gardła (nieżyt górnych dróg oddechowych), kaszel, katar oraz podwyższoną temperaturę. W kolejnych dniach może pojawić się wysypka oraz silne powiększenie węzłów chłonnych w obrębie głowy i szyi. Zdecydowanie ciężej choroba przebiega u osób dorosłych, u których może pojawić się również ból kończyn oraz zapalenie spojówek. Rozpoznanie choroby następuje na podstawie objawów klinicznych, które można potwierdzić w badaniu serologicznym – niestety to ostatnie w Polsce realizowane jest stosunkowo rzadko, co powoduje, że spośród 292 przypadków zachorowań zgłoszonych w 2019 roku jedynie 4 (wg NIZP-PZH) zostały potwierdzone laboratoryjnie.

Różyczka przebieg choroby

Zakażenie wirusem różyczki jest szczególnie groźne dla nienarodzonych dzieci. Zakażenie w pierwszych tygodniach ciąży może powodować poronienie lub ryzyko ciężkich wad u płodów. Szacunki WHO wskazują, że zakażenie wirusem różyczki w trakcie ciąży może skutkować (ryzyko na poziomie 90 proc.) urodzeniem dziecka z wadami wzroku, serca, upośledzeniem umysłowym oraz deformacjami.

Różyczka powikłania

Wśród powikłań różyczki u osób chorujących może pojawić się małopłytkowość oraz (niezwykle rzadko) zapalenie mózgu. Powikłaniem różyczki u kobiet w ciąży są poronienia lub wady wrodzone u narodzonych dzieci.

Różyczka prewencja

Jedyną skuteczną formą prewencji jest realizacja szczepień populacyjnych z wykorzystaniem szczepionki przeciwko wirusowi różyczki. Obecnie wśród państw zrzeszonych w WHO szczepienia te realizowane są w 168 krajach (co stanowi 87 proc. wszystkich państw). Szacunki WHO wskazują, że blisko 70 proc. niemowląt objętych jest programem szczepień przeciwko wirusowi różyczki. Szczepionka przeciwko różyczce dostępna jest w formie preparatu złożonego chroniącego przed odrą, świnką oraz różyczką. Pełną ochronę uzyskuje się po podaniu dwóch dawek preparatu.