Spis treści
Poliomyelitis
IPV (Polio) – wirusowa choroba zakaźna nazywana polio, ostrym nagminnym porażeniem dziecięcym (łac. poliomyelitis) bądź chorobą Heinego-Medina (ta ostatnia nazwa pochodzi od nazwiska dwóch naukowców – Jakoba Heine oraz Karla Oskara Medina, którzy jako pierwsi ją opisali).
Poliomyelitis przyczyna
Wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio należący do rodziny Picornaviridae. Do transmisji wirusa dochodzi drogą fekalno-oralną (tzw. „choroba brudnych rąk”) lub pokarmową – poprzez skażony wirusem pokarm lub wodę. Wirus namnaża się w układzie pokarmowym, a następnie przenika przez błonę śluzową jelit, dostając się do układu krwionośnego, a następnie układu nerwowego, wywołując chorobę.
Poliomyelitis rozpowszechnienie
Zgodnie z rezolucją przyjętą przez WHO w 1988 roku w ostatnich latach udało się ograniczyć transmisję dzikiego szczepu wirusa polio. Dzięki realizacji Światowego Programu Eradykacji Poliomyelitis liczba przypadków spadła o ponad 99 proc. – z poziomu 350 tys. przypadków odnotowanych w 1988 roku do 175 przypadków zgłoszonych w 2019 roku. Co więcej, spośród trzech znanych szczepów polio typ 2 (dzikiego szczepu polio) uznany został za wyeradykowany w 1999 roku, natomiast ostatni przypadek zachorowania wywołanego typem 3 odnotowano w 2012 roku w Nigerii. Obecnie notowane przypadki choroby Heinego-Medina wywoływanej endemicznym wirusem typu 1 dotyczą tylko dwóch państw – Afganistanu oraz Pakistanu.
Według danych NIZP-PZH w Polsce ostatnie przypadki zachorowania na polio (wywołane dzikim wirusem) odnotowano w 1984 roku. Dzięki rozpoczętej w latach 50. akcji powszechnych szczepień przeciwko wirusowi polio liczba przypadków tej choroby systematycznie spadała, a utrzymana na poziomie blisko 99 proc. wyszczepialność przeciwko polio chroni populację i pozwala uznać, że Polska jest wolna od tej choroby.
Poliomyelitis objawy
Inkubacja wirusa w organizmie trwa od 7 do 10 dni (ale zdarza się, że okres ten może wynosić również od 4 do 45 dni). Wirus namnaża się w układzie pokarmowym, a następnie przenika do organizmu, atakując układ nerwowy. W przypadku nawet 90 proc. osób zakażonych objawy nie manifestują się lub zakażenie przebiega w sposób skąpoobjawowy. Pierwsze objawy są niespecyficzne – pojawia się gorączka, zmęczenie, ból głowy, sztywność karku bądź ból kończyn. Objawy te mogą trwać do 10 dni.
Poliomyelitis przebieg choroby
Ciężki przebieg choroby może skutkować aseptycznym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, nagłym wystąpieniem asymetrycznego niedowładu ciała czy też trwałym porażeniem. W najcięższych przypadkach, kończących się zgonem, dochodzi do zajęcia mięśni czaszkowych i niewydolności mięśni oddechowych.
Poliomyelitis powikłania
Najbardziej narażonymi na porażenia mięśni w przebiegu polio grupami pacjentów są dorośli, starsze dzieci oraz kobiety w ciąży. Według danych NIZP-PZH porażenia mięśni dotykają 1 na 1000 zakażonych dzieci oraz 1 na 75 dorosłych. Porażenia mogą mieć charakter nieustępujący, powodując trwałą niepełnosprawność. W przypadku niektórych pacjentów może dojść do zespołu post-polio, w przebiegu którego dochodzi do narastającego porażenia mięśni nawet po kilkunastu latach od zakażenia wirusem.
Poliomyelitis prewencja
Obecnie jedyną skuteczną formą ochrony przed zachorowaniami jest utrzymanie wysokiego poziomu wyszczepienia w populacji. W Polsce szczepienia realizowane są szczepionką inaktywowaną (IPV), która zawiera trzy typy wirusów. Wyzwala ona odpowiedź immunologiczną (produkcję przeciwciał), dzięki której odporność na zachorowanie utrzymuje się do końca życia pacjenta. Eksperci przekonują, że dopóki notowane są przypadki polio na świecie, dopóty istnieje konieczność utrzymania szczepień populacyjnych przeciwko temu wirusowi.