Pałeczka ropy błękitnej

Zakażenie wywołuje bakteria Pseudomonas aeruginosa nazywana pałeczką ropy błękitnej. Jest jednym z zakażeń zaliczanych do zakażeń szpitalnych, czyli zakażeń do których doszło w trakcie hospitalizacji. Jest niebezpieczna dla osób z obniżoną odpornością np. w trakcie chemioterapii czy inwazyjnych zabiegów chirurgicznych.

 

Pałeczka ropy błękitnej przyczyna 

Pałeczka ropy błękitnej wykazuje zdolność przeżycia w różnych, niekiedy skrajnych warunkach; np. w środowisku ubogim w składniki odżywcze jakim jest woda destylowana. Swoją nazwę bakteria zawdzięcza zdolności do wytwarzania barwnika piocyjaniny, który przybiera zielono-niebieską barwę. Dzięki różnorodnym pigmentom hodowle Pseudomonas aeruginosa charakteryzują się specyficznym kolorem, od zielono-niebieskiego (piocyjanina), zielonego, wykazującego zdolność do fluorescencji (piowerdyna), poprzez czerwony (piorubina), a nawet brązowo-czarny (piomelanina). Kultury tej bakterii mają ponad to charakterystyczny zapach, przypominający jaśmin. Pseudomonas aeruginosa jest czynnikiem etiologicznym wielu typów zakażeń ostrych oraz przewlekłych. Można wymienić między innymi zakażenia dróg oddechowych, skóry i tkanek miękkich, dróg moczowych i najgroźniejszych – łożyska krwi. Wśród skóry i tkanek miękich bardzo duże znaczenie mają zakażenia miejsca operowanego, ran oparzeniowych, a także odleżyn (1).

Pałeczka ropy błękitnej rozpowszechnienie 

Pałeczka ropy błękitnej jest bakterią bytującą w glebie i wodzie, a także na powierzchniach. W warunkach szpitalnych bakteria może bytować w kranach, umywalkach, syfonach, prysznicach, a także na wielorazowym sprzęcie medycznym i urządzeniach. Dane Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków wskazują, że pałeczka ropy błękitnej stanowi jeden z głównych czynników zakażeń wewnątrzszpitalnych. Zakażenia dotyczą przeważnie pacjentów hospitalizowanych w oddziałach: intensywnej terapii, oparzeniowym i chirurgicznym. Śmiertelność pacjentów zakażonych sięga średnio 20 proc. Pseudomonas aureginosa występuje jako powikłanie u pacjentów chorujących m.in. na mukowiscydozę, rozstrzenie oskrzeli, częste zaostrzenia POChP wymagające stosowania GKS i antybiotyków lub pacjentów wentylowanych mechanicznie lub w procesie leczenia ran. (2)

Pałeczka ropy błękitnej objawy

Objawy zakażenia zależą od układu organizmu zaatakowanego przez bakterię. Zakres szpitalnych zakażeń P. aeruginosa u człowieka jest rozległy, od powierzchownych zakażeń do szybko postępującego zakażenia krwi. W przypadku zakażenia układu oddechowego pierwszymi objawami są gorączka, dreszcze, ciężka duszność, kaszel oraz zaburzenia świadomości. Zakażenie przewodu pokarmowego (tzw. gorączka Shanghai) przebiega z towarzyszącą biegunką, bólem głowy oraz gorączką, może prowadzić do skrajnego wyniszczenia. Pałeczka ropy błękitnej jest odpowiedzialna szczególnie za: zakażenie ośrodkowego układu, zakażenie ucha zewnętrznego, zakażenia skóry, zakażenia krwi, zakażenia pacjentów po zabiegach operacyjnych i z założonymi cewnikami naczyniowymi. Bakteria wywołuje również zakażenia układu moczowego, przeważnie u pacjentów z założonym na stałe cewnikiem moczowym. Jest również odpowiedzialna za zakażenie ran, szczególnie powstałych w wyniku oparzeń. Pseudomonas aureginosa powoduje również zakażenia u pacjentów z obniżoną odpornością, np. u pacjentów onkologicznych czy zabiegach operacyjnych (3).

Pałeczka ropy błękitnej przebieg choroby 

Przebieg choroby uzależniony jest od tkanek i układu organizmu, w którym rozwinie się infekcja. Do zakażenia pałeczką ropy błękitnej dochodzi najczęściej u pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii, u których doszło do obniżenia odporności lub też występuje u nich czynnik ryzyka w postaci przewlekłych chorób płuc. Największą śmiertelnością obarczone są zakażenia ran oparzeniowych, posocznica i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Różnorodność mechanizmów oporności u bakterii P. aeruginosa czyni je trudnymi do eradykacji ze środowiska szpitalnego, stąd śmiertelność pacjentów związana z zakażeniami P. aeruginosa jest wysoka w porównaniu z zakażeniami o innej etiologii (1,2,3).

Pałeczka ropy błękitnej powikłania 

Pałeczka ropy błękitnej jest patogenem oportunistycznym, co oznacza, że wywołuje zakażenia u osób z obniżoną odpornością – np. po zabiegach operacyjnych, osób starszych czy po transplantacji. Wytwarza łatwo oporność na powszechnie stosowane antybiotyki, co czyni bakterię szczególnie niebezpieczną dla pacjentów z grup ryzyka. Jest jedną z najczęstszych przyczyn zapalenia płuc u pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii, powodując groźne w przebiegu zapalenia płuc oporne na antybiotykoterapię. Wśród innych powikłań wyróżnić można infekcje w obrębie ucha środkowego i zewnętrznego (tzw. ucho pływaka), zapalenie wsierdzia u osób uzależnionych od narkotyków, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu, zakażenia kości i stawów, zakażenia gałki ocznej u osób stosujących soczewki kontaktowe. (2)

Pałeczka ropy błękitnej prewencja 

W profilaktyce zakażeń niezwykle istotną kwestią jest utrzymywanie wysokiego standardu higieniczno-sanitarnego. Mycie rąk, stosowanie środków odkażających na bazie alkoholu – w szczególności przed i po opatrzeniu ran, dotykaniu pacjenta, czy urządzeń medycznych. Konieczne jest również regularne sprzątanie pomieszczeń i sal, w których przebywają pacjenci. Na rynku dostępna jest również poliwaletna szczepionka przeciwko Pseudomonas aeruginosa, która zawiera ważne z punktu widzenia klinicznego martwe szczepy bakterii reprezentujących 7 immunotupów. Preparat podaje się zarówno zapobiegawczo w celu uzyskania odporności na zakażenie, np. pacjentom przed planowanymi zabiegami operacyjnymi lub leczniczo, np. w przypadku wykrycia infekcji bakterią. Szczepionka zwiększa odporność oraz redukuje ryzyko zakażenia krwi i posocznicy. Nadal potrzebne są badania dotyczące skuteczności szczepionki przeprowadzone na dużej grupie pacjentów, potrzebne są również dane o skuteczności u już zakażonych osób. Warto natomiast podkreślić, że badaniach przeprowadzonych na niewielkich grupach osób, stwierdzono mniejsze ryzyko przewlekłych zakażeń pałeczką ropy błękitnej u zaszczepionych, a następnie doszczepionych pacjentów. (4,5)

Copyright ©2025 Szczepie.pl. All Rights Reserved.