Ospa wietrzna

Zakaźna choroba wirusowa wywoływana wirusem ospy wietrznej i półpaśca (Human herpesvirus 3).

 

Ospa wietrzna przyczyna

Wirus ospy wietrznej oraz półpaśca (Human herpesvirus 3) należy do rodziny herpeswirusów (ludzkich). Choroba przenoszona jest drogą kropelkową lub przez kontakt z pacjentem i jest wysoce zaraźliwa. Obecnie wirus ospy wietrznej odnotowywany jest na całym świecie i wykazuje się silną sezonowością zachorowań, której szczyt przypada na okres zimowo-wiosenny. W krajach, gdzie nie wprowadzono szczepień przeciwko ospie do kalendarza szczepień ochronnych, ponad 90 proc. zakażeń dotyczy dzieci.

Ospa wietrzna rozpowszechnienie

Szacunki WHO mówią o minimalnej liczbie przypadków ospy wietrznej na poziomie 140 mln zachorowań rocznie, z czego 4,2 mln pacjentów ma przebieg ciężki z powikłaniami i wymaga hospitalizacji. W Polsce – według danych NIZP-PZH – notuje się 150-220 tys. zachorowań rocznie i większość przypadków dotyczy populacji pediatrycznej (poniżej 10. roku życia).

W okresie przed wprowadzeniem szczepień śmiertelność z powodu ospy szacowano na 3 zgony na 100 tys. przypadków. Natomiast dane WHO wskazują, że w 2010 roku standaryzowany względem wieku współczynnik zgonów na 100 tys. przypadków wynosił 0,1 (dla porównania w przypadku odry wynosił on 1,7, a krztuśca 1,1). Szacuje się, że co roku z powodu ospy wietrznej i jej powikłań umiera 4200 pacjentów (dane za Varicella and Herpes Zoster vaccines: WHO position paper| June, 2014).

Ospa wietrzna objawy

Inkubacja trwa od 10 do 21 dni od momentu ekspozycji na wirusa. Do charakterystycznych objawów ospy należy wysypka na tułowiu oraz kończynach, która początkowo przybiera formę swędzących plamek, które zmieniają się w grudki, a następnie w pęcherzyki wypełnione bezbarwnym płynem. Po przyschnięciu zmieniają się w strupki.

Ospa wietrzna przebieg choroby

Okres zakaźności trwa 1-2 dni przed i do 6 dni po pojawieniu się wysypki, praktycznie do przyschnięcia wszystkich pęcherzyków. Wśród innych objawów ospy wietrznej pojawiają się również: wysypka na błonach śluzowych, bóle głowy oraz mięśni, którym towarzyszy gorączka. Po przechorowaniu wirus może pozostać w organizmie człowieka w formie utajonej i w momencie, gdy u pacjenta dojdzie do spadku odporności, może powodować zachorowanie na półpaśca.

Ospa wietrzna powikłania

Wśród powikłań ospy wietrznej obserwuje się nadkażenia bakteryjne (szczególnie w obrębie skóry zmienionej wysypką – efektem mogą być blizny na skórze). W ciężkim przebiegu może dojść do wirusowego zakażenia ośrodkowego układu nerwowego powodującego ataksję (zaburzenia w koordynacji ruchu) lub zapalenie móżdżku. Wśród rzadkich powikłań obserwuje się również zapalenie nerek, mięśnia sercowego oraz porażenie nerwu twarzowego. Do grup pacjentów, u których ryzyko powikłań ospy wietrznej jest podwyższone, należą noworodki, niemowlęta, kobiety w ciąży oraz osoby dorosłe i chorzy z niedoborami odporności.

Ospa wietrzna prewencja

Skuteczną formą profilaktyki jest immunizacja. Szczepionka przeciw ospie wietrznej zawiera żywy, osłabiony (atenuowany) szczep wirusa, a preparat podawany jest w schemacie dwudawkowym. W Polsce szczepienie przeciwko ospie należy do grupy szczepień zalecanych dzieciom (najlepiej od 12. mies. życia) oraz dorosłym, którzy nie byli wcześniej szczepieni. Immunizacji można również dokonać po kontakcie z wirusem (w ciągu 3-5 dni od ekspozycji), co powoduje zapobiegnięcie chorobie lub pozwala na łagodny przebieg choroby.

Dane WHO wskazują, że uzyskanie odporności populacyjnej gwarantuje wyszczepienie powyżej 80 proc. populacji.

 

Transkrypcja wideo:
Ospa wietrzna jest wirusową chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirus ospy wietrznej i półpaśca.
Choroba przenoszona jest drogą kropelkową oraz kontaktową, na przykład po kontakcie ze skórą zakażonego pacjenta.
Choroba charakteryzuje się sezonowością, a szczyt zachorowań przypada na okres zimowo wiosenny.
W krajach w których nie wprowadzono obowiązkowych  szczepień ochronnych przeciwko ospie, aż dziewięćdziesiąt procent zachorowań dotyczy dzieci.
Inkubacja wirusa trwa od dziesięciu do dwudziestu jeden dni.
Charakterystycznym objawem ospy wietrznej jest wysypka, która początkowo przyjmuje postać swędzących plamek, które z czasem zamieniają się w pęcherzyki wypełnione przeźroczystym płynem. Następnie pęcherzyki przysychają, zamieniając się w strupki.
Okres zakaźności ospą wietrzną obejmuje czas od jednego do 2 dni przed wystąpieniem wysypki oraz do 6 dni po jej wystąpieniu, przy czym zakłada się, że zakaźność może następować przez cały czas utrzymywania się pęcherzyków aż do powstania strupka.
Po przechorowaniu wirus może pozostać w organizmie w formie utajonej, aby następnie, w przypadku spadku odporności,  powodować półpaśca.
Wśród mniej poważnych powikłań ospy wietrznej wyróżnić można nadkażenia bakteryjne strupków, które mogą z kolei prowadzić do powstawania blizn.
Poważnym powikłaniem Ospy Wietrznej jest, natomiast zakażenie układu nerwowego, które prowadzi do hospitalizacji.
Skuteczną formą profilaktyki przeciwko ospie wietrznej są szczepienia. W Polsce szczepienie przeciwko ospie wietrznej należy do szczepień zalecanych.
 

Copyright ©2025 Szczepie.pl. All Rights Reserved.