Dur brzuszny

 

Dur brzuszny przyczyna

Choroba wywoływana przez pałeczkę duru brzusznego (Salmonella enterica Typhi). Źródło zakażenia to najczęściej zanieczyszczona fekaliami woda lub skażone produkty żywnościowe. Odnotowano również przypadki zakażenia wynikającego z kontaktu z osobą chorą lub nosicielem. Gram-ujemna bakteria Salmonella Typhi wnika za pośrednictwem układu pokarmowego (przez nabłonek śluzówki jelita) do organizmu osoby zakażonej, gdzie namnaża się i za pośrednictwem krwiobiegu dociera do organów. Dodatkowo wytwarza endotoksynę uszkadzającą poszczególne narządy.

Dur brzuszny rozpowszechnienie

Obecnie w Polsce notujemy pojedyncze zachorowania, natomiast dane WHO wskazują, że na całym świecie rejestruje się co roku 11-20 mln zachorowań oraz 128-161 tys. zgonów wywołanych tą chorobą. Najwięcej przypadków notuje się w Azji oraz Afryce Subsaharyjskiej.

Źródło: Burden of typhoid fever in low-income and middle-income countries: a systematic, literature-based update with risk-factor adjustment

Open AccessPublished:October, 2014 DOI:https://doi.org/10.1016/S2214-109X(14)70301-8

Dur brzuszny objawy

Czas inkubacji duru brzusznego uzależniony jest m.in. od wielkości ekspozycji na bakterię (dawki przyjętych bakterii) oraz osobniczej odporności pacjenta. Przyjmuje się, że średnio wynosi on od 10 do 14 dni, a przebieg choroby można podzielić na cztery fazy manifestujące się charakterystycznymi objawami. Diagnostyka choroby bazuje na objawach klinicznych oraz wynikach badań mikrobiologicznych (posiew) z krwi lub moczu.

Dur brzuszny przebieg choroby

W fazie I mamy do czynienia z gorączką (nawet do 40 st. C), ogólnym osłabieniem organizmu, bólami brzucha i głowy, a także bradykardią (tętno poniżej 60 uderzeń na minutę). W fazie II do utrzymującej się wysokiej temperatury (na poziomie 40 st. C) oraz bradykardii dochodzi powiększenie narządów, m.in. śledziony oraz wątroby, a także węzłów chłonnych. Stan pacjenta oceniony może zostać jako ciężki w wyniku zatrucia toksynami bakterii namnażających się w organizmie. Na tym etapie pojawia się również charakterystyczna wysypka, tzw. różyczka durowa, która obejmuje skórę brzucha oraz klatki piersiowej. W trakcie III fazy dochodzi do powikłań związanych z krwawieniami do przewodu pokarmowego, możliwą perforacją jelita cienkiego, a w skrajnych przypadkach do zapalenia otrzewnej, zapalenia mózgu czy bakteryjnego zapalenia jam serca, zastawek i większych naczyń krwionośnych (wsierdzia). Jeśli podjęte leczenie przynosi spodziewane efekty, a pacjentowi udaje się przeżyć trzecią fazę – wówczas dochodzi do powolnego powrotu do zdrowia – co w literaturze określane jest jako faza IV.

Nieleczona choroba wywołana pałeczką duru brzusznego prowadzi do zgonu 10-30 proc. pacjentów, którzy ulegli zakażeniu. W przypadku pacjentów leczonych śmiertelność szacuje się na około 2 proc.

Dur brzuszny prewencja

Obok przestrzegania zasad sanitarnych związanych w głównej mierze z higieną żywności i żywienia eksperci zalecają wykonywanie szczepień ochronnych. W Polsce dostępne są również szczepienia ochronne, które zalecane są osobom podróżującym do państw, gdzie notuje się przypadku duru brzusznego. Obecnie do dyspozycji pacjentów są preparaty zawierające całe inaktywowane komórki pałeczek duru brzusznego lub preparaty polisacharydowe zawierające oczyszczony polisacharyd otoczkowy pałeczek duru brzusznego. Odporność uzyskana dzięki szczepieniu jest czasowa i szacuje się, że ochrona utrzymuje się około 3 lat.